Ze wspomnień Mariana Hemara

Jest to fragment refleksji M. Hemara poświęconych wspominkowej książce o Drohobyczu o tytule „Atlantyda. Opowieść o Wielkim Księstwie Bałaku”, której  autor  Andrzej Chciuk wychował się w Drohobyczu i był uczniem w gimnazjum, w którym uczył go Bruno Schulz.

Fragment wspomnienia  M. Hemara uzupełniłem o trzy przypisy [ … S.O.]  i kilka linków. Pogrubienia czcionki to także moja inicjtywa.

[bałak - odmiana żargonu polsko-niemiecko-idyszowo-rosyjskiego, znana z okolic Lwowa
i woj. lwowskiego; stąd określenie bałakać, czyli mówić takim żargonem; S.O.]  

„(...)
Ja z Drohobyczem mam też swoje porachunki. Wydałem w roku 1935 tom satyr zatytułowany „Koń trojański”. Mój wydawca, Przeworski, namówił mnie żebym z ciepłą jeszcze książką puścił się w turę odczytową.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jakub_Przeworski

Pojechałem z takimi wieczorami, pierwszy miałem w Łodzi, drugi we Lwowie, po drodze między Lwowem a Krakowem  zrobili mi Drohobycz. Łódź była wyprzedana na tydzień przed występem, we Lwowie słynny impresario  p. Türk (…) powiedział mi z dumą: 1066 miejsc poszło! Czterdzieści dostawnych!
[chodzi o Maksymiliana Türka, przedwojennego działacza lwowskiego żydowskiego środowiska muzycznego;  S.O.]
http://demusica.edu.pl/wp-content/uploads/2019/07/plohn_muzykalia_13_judaica_4.pdf

Do Drohobycza przyjechałem nazajutrz po południu, ze Lwowa była wszystkiego godzinka ekspresem, przebrałem się w hotelu, wyszedłem przed występem na ulicę, deszcz mżył, deszcz jakby naftowy, śliski, lepki, nieruchomy wisiał w powietrzu. Na ulicach gdzieniegdzie tylko były chodniki, między nimi szło się z drewnianej deski na belkę.
(…)

Zaszedłem do księgarenki w której wisiał mój afisz i napis: „Tu sprzedaż biletów”, okolony trojańskimi koniami. Przywitał mnie obojętny, zgorzkniały księgarz, w kapeluszu i z czarną brodą.
- Są jeszcze bilety na Hemara – spytałem. Księgarz powiedział: „Ile pan chce? Dwieście?”
Spytałem go: „Dużo pan sprzedał?” Otworzył książkę biletową, powiedział: „Trzech”.

- Ta książka, spytałem pokazując na „Konia”, idzie?
- Jedna może idzie, druga już nie.

Od chwili wejścia wiedziałem że on wie że to ja, na książce, na okładce byłem jak żywy
w karykaturze Daszewskiego. On wiedział że ja wiem że on wie że to ja, ale udawaliśmy
że nie wiemy. Bardzo taktowny księgarz. Spytałem: „Czy było dość reklamy? Może ludzie
nie wiedzą?”
Księgarz powiedział: „Oni wiedzą. Tylko w Drohobyczu oni myślą: co może być warty, jak on już do nas przyjeżdża”.”

 Dalszy ciąg wspomnień Hemara  o  spektaklu drohiczyńskim  w 1935 r. jest równie interesujący.

Otóż występ nie doszedł do skutku, gdyż został przez Hemara odwołany z powodu „niedyspozycji Autora”.  Zaraz po tym wrócił on do hotelu  i najbliższym pociągiem odjechał do Krakowa.

A oto finał ww. wspomnienia opowiadanego  przez Hemara

„W trzy lata potem, siedziałem w „Ziemiańskiej”  z dopiero co poznanym genialnym Brunonem Schulzem. Poza dreszczem respektu, jaki we mnie budził, niezmiernie przypadł mi do serca swoim ściszonym, kamertonowym wdziękiem, (…) jak się uśmiechał i interesował wszystkimi wkoło.

- Kto to jest ten pan, ten krępy?
- To Kiedrzyński – mówiłem.
[Stefan Kiedrzyński; https://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_Kiedrzy%C5%84ski ]
- A ten chudy?
- Winawer.
[Bruno Winawer; https://pl.wikipedia.org/wiki/Bruno_Winawer]
- A ten w mundurze?
- To nasz Zawodziński.
[Karol Wiktor Zawodziński; https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_Wiktor_Zawodzi%C5%84ski]

- A ta pani, o ta, ach, jaka piękna?  - Pan szczęśliwy  -  powiedział, pan wszystkich zna.

I zaraz obaj zaczęliśmy się śmiać z tej definicji szczęścia. Miałem wrażenie że i ja jemu wydałem się przyjemny, zaprosiłem go do Polskiego na wieczór.
[do Teatru Polskiego;  S.O.]
Powiedział mi przed wyjściem:
- Ja miałem bilet na odczyt pana u nas parę lat temu - ale pan był niezdrów?

Powiedziałem mu:  -  Gdybym bym wiedział że pan ma bilet, byłbym wystąpił dla was trzech …”

******

Wykaz wszystkich moich notek na portalu "Szkoła Nawigatorów" pod linkiem:

http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/troche-prywaty

	stanislaw-orda
	11 czerwca 2021 00:51