Ja miałem wyjechać na wiosnę 1982 (do Londynu). Nie zdążyłem.

Nie ja jeden zresztą. Załować nie mam czego, bo po upływie niecałych ośmiu lat tam pojechałem, ale w kraju miałem już zonę i syna. Popatrzyłem na tych naszych emigrantów "stanu przed i powojennego", jak oni żyją, jaki maja status społeczny, jakim podlegają cisnieniom emocjonalnym, jak sobie "racjonalizują" swój wybór zyciowy, jakie prezentują konfabulacyjne uzasadnienia i  motywacje dla powodów, dlaczego wyjechali, że emigracji odechciało mi się nie tylko ze wględu na jej ju wowczas niemożność w sensie  praktycznym (bo rodziny bym nie zostawił/ czytaj: porzucił), ale nawet z czysto hipotetycznego intelektualnego przeświadczenia, że to jest właśnie  "lepszy świat".

Jest on niewątpliwie  bogatszy, ale przecież  to bogactwo to rezultat  ograbiania przez wieki połowy globu, w tym Polski.

Reasumujac, po zapoznaniu się z "realiami" życia w Londynie naszych krajan, już nigdy nie żałowałem, że stan wojenny postawił mi szlaban na taki wyjazd.

"Poemat prozą" to pojęcie nie do końca ostre, ale to na pewno nie jest proza, lecz wiersz wolny. "Tout ce qui n'est point prose est vers ; et tout ce qui n'est point vers est prose". ;)

Barańczak wyjechał w marcu 1981 roku. Najważniejszym wydarzeniem tamtego okresu była tzw. prowokacja bydgoska. Poeta sprawami kraju żył cały czas, ale wiedzę o nich miał już wyłącznie z drugiej ręki i z prasy. Nic nie wskazuje na to, że wiedział więcej niż większość z nas. Naturalnie, jeśli pominąć specjalna zdolnośc widzenia rzeczy ukrytych, właściwą poetom.

Taki jest też ten poemat. Tak jest, takie były nasze ówczesne emocje i taki jednoznaczny, czarno-biały obraz tego, co stało się 13 grudnia. Można nie czytać już niczego innego na temat „stanu wojennego”, ale to oznacza po prostu przyjęcie pewnego zmitologizowanego obrazu jako wystarczającego.

Pamiętam, pamiętam.

Pamiętam też  wzrok kolegi z pracy gdy w 1990 spontanicznie wypaliłem o Wałęsie - palant.

Teraz zachodzę w głowę, co się stało, że tak wielu ówczesnych idoli się tak po prostu - skurwiło.

Ciekawe jak wyglądałby -"Poemat prozą - po latach".

Następna "Hańba domowa"? - chyba o wiele ostrzej.

moj niezyjacy juz niestety kumpel Wojtek wczesna jesienia 1981 n.t. owczesnych przepychanek miedzy wladza a Solidarnoscia, powiedzial, ze on S nie wierzy, bo to albo Zydy albo kapusie.

oczywiscie, bylo jeszcze troche folksdojczow, troche szantazowanych zboczencow seksualnych, nieco podobno nawroconych na polskosc i katolicyzm komuchow, oddelegowanych do S, i troche, a moze wiekszosc, zmanipulowanych naiwniakow

drogi panie, nie jestesmy na ty. czy i od kiedy stalem sie madry lub nie stalem - nie ma najmniejszego znaczenia, wiec proponuje, aby pan darowal sobie taki styl wobec mojej osoby. a teraz do meritum. oczywiscie, ze z gory nie wiedzialem kto, co, z kim, dlaczego i ew. za ile. po prostu: cos smierdzialo, ale w zyciu bym nie pomyslal, ze az tak bardzo. i ja, i wiekszosc kolegow, uwazalismy, ze s.p. Wojtus przesadza. a on jednak, mimo wszystko, zdecydowanie niedoszacowal. ale to wiadomo, tez zreszta nie do konca, dopiero po czterdziestu latach. dlatego nie oceniam w zadna strone ani tych, ktorzy w konspire poszli, ani tych, co byli sceptyczni. jednakowoz naiwnosc nie jest cnota ani przykladem dla mlodych. stezenie stalinowcow, potomkow ubekow, wolnomularzy i przechrztow, a takze cudownie nawroconych komuchow, przewijajacych sie przez S i rozne kumitety-na-rzecz, czy salki katechetyczne wielu ludziom dawala jednak do myslenia. ale byli oni stygmatyzowani i wowczas i obecnie.

W to Wojciech Wołyński.
http://www.wojciechwolynski.com
https://gloswielkopolski.pl/stan-wojenny-w-dyktaturze-ciemniakow/ar/482329
obrazki
 

Dziękuję.

Za W .

A co do L. także, rzecz jasna,  dziękuję, choć trochę  się waham.
(jako ten baca, co to medytował czy ma pójść na poprawiny).

Istnieje gdzieś wyraźne wskazanie co do  L?

"oczywiscie, bylo jeszcze troche folksdojczow, troche szantazowanych zboczencow seksualnych, nieco podobno nawroconych na polskosc i katolicyzm komuchow, oddelegowanych do S, i troche, a moze wiekszosc, zmanipulowanych naiwniakow"

Jeśli tak, to rozciągając konsekwentnie ten typ "rozumowania", aż strach pomyśleć kto był poza Solidarnością... Musi że już tylko totalni zdrajcy i wyrzutki społeczne, nie odczuwające żadnej więzi narodowej, kunktatorzy, bierne homosovieticusy, które dziś z tej bierności i niezdolności do oporu czynią cnotę. 

Przeciwieństwem naiwniaka jest podejrzliwiec, jeśli jednak naiwniak szkodzi przede wszystkim sobie, to podejrzliwiec szkodzi wszystkim. Naiwniacy są w stanie budować organizacje, które na ogół czegoś tam dokonają, nawet jeśli zostaną zinfiltrowane, natomiast podejrzliwców nie trzeba nawet infiltrować, nie zbudują bowiem żadnej.

W rezultacie ZAWSZE są sprzymierzeńcami aktualnego systemu, a żeby było śmieszniej, wyobrażają sobie przy tym, że jest odwrotnie.

"... Naiwniacy są w stanie budować organizacje, które na ogół czegoś tam dokonają, nawet jeśli zostaną zinfiltrowane, natomiast podejrzliwców nie trzeba nawet infiltrować, nie zbudują bowiem żadnej. ..." - naiwniacy są znakomitym narzędziem prowokacji. Zamiast w pokorze "robić swoje", czego okupant zazwyczaj obawia się najbardziej, powiększają skalę różnych rozpierduch, szkodzących WSZYSTKIM, tak jak różni tzw. "powstańcy" od konfederacji barskiej poczynając. A czasami jeszcze, jak tzw. sztyletnicy, mordujący bezwzględnie osoby płci obojga, nie chcące się dołączać do ich wariactw. Oczywiśćie, szatnaż moralny typu "homosovieticusy" - to tzw. normalka. Ale dobra rada dla nich: na własny koszt, panowie i panie, na własny koszt. Swój i swoich najblizszych. Sprzymierzeńcem tzw. systemu są ci, którzy podążają za prowokacjami, bo to system je montuje. A czego dokonują te tzw. organizacje: dają systemowi uzasadnienie do rezygnowania z pozorów przyzwoitości i stosowania pełnoskalowych prześladowań i/lub dewastacji. A potem, jak w 1989 roku - są listkiem figowym dla jakiejś wielkiej jumy, wywłaszczeń, czy uratowania tyłka łobuzom z tzw. systemu. Wielkie zaiste dokonania. Godne wspominania,  wielkiej chwały i podziwu. Może czas to wszystko właściwie nazwać?

Wszyscy jesteśmy "dieci" swego czasu, czyli swojego czasu historycznego z jego uwarunkowaniami i ograniczeniami. Zwłaszcza poznawczymi.

Nadal uważam, że krytykowanie ludzi, których możliwości wyboru były niewielkie, a uwarunowania zawodowo-towarzyskie nie pozwalaly na dowolnego rodzaju wolty, zwłaszcza z pozycji "mądrych po szkodzie", jest po prostu kreowaniem siebie na jedynego mądrego w gminie, zaraz po krowie wójta.

"Chcieli dobrze", a  wiadomo, co jest wybrukowane dobrymi chęciami.

Ale zdajesz sobie sprawę, że są to jedynie twoje pobożne życzenia?

To ja może dam tu fragment wywiadu ze S.B. (nomen omen?), który przeprowadził z nim Rafał Grupiński (Czas Kultury 3/1987):

Czy na twoją decyzję wystąpienia z partii miał wpływ przebieg lutowego zjazdu ZLP w Poznaniu w 1975 roku? O ile wiem oddałeś legitymacje w kilka dni po jego zakończeniu. Wydarzyło się wówczas coś specjalnie ważnego, czy uznałeś, że po prostu zwlekałeś za długo z decyzją już dawno podjętą? Przypomnę, że prawie rok wcześniej ukończyłeś słynne Sztuczne oddychanie.

Do partii wstąpiłem krótko przed Marcem, a już od początku wydarzeń marcowych miałem absolutną świadomość, że jestem niewłaściwym człowiekiem na niewłaściwym miejscu. Wyglądało to tak, że w południe brałem udział w demonstracji studenckiej, a wieczorem szedłem na zebranie partyjne, gdzie gardłowałem w obronie bitych kolegów. Wynik był żaden, co najwyżej poczucie zupełnej schizofrenii i parę przesłuchań na ulicy Kochanowskiego. Mimo to w partii pozostałem jeszcze kilka lat. Po co? Dlaczego? Nie wiem. Chyba nie tyle z konformizmu, ile z beznadziejnego poczucia, że moje wystąpienie z partii w tych latach nie byłoby i tak przez nikogo zauważone i właściwie zrozumiane – jak w Sztucznym oddychaniu, które właśnie wtedy pisałem, każdy puknąłby się w czoło i tyle. Pisałem wiec swoje, myślałem coraz samodzielniej, miałem coraz więcej kłopotów z cenzurą, nawiązywałem coraz serdeczniejsze przyjaźnie z ludźmi z opozycji (w 1972 poznaliśmy się z Adamem Michnikiem) i tak to jakoś dziwnie trwało. Wreszcie w lutym 1975 roku, w trakcie zjazdu ZLP, zostałem „zaproszony” na rozmowę w poznańskim KW PZPR; w czasie rozmowy usiłowano zmusić mnie do zeznań na temat spotkania grupy pisarzy, które odbyło się poprzedniego dnia w moim mieszkaniu. W tym momencie miałem jut swojej dwuznacznej sytuacji tak bardzo dosyć, że powiedziałem tym panom, co o nich myślę i zwróciłem im legitymację. (Ciekawy szczegół – legitymację miałem w kieszeni, bo wychodząc z domu, specjalnie zadbałem o to, żeby ją zabrać; czyli podświadomie byłem już przed rozmową pewien, że to koniec mojej partyjnej przynależności?) Przyznam się zresztą, że obżydzenie, trochę jak w Potędze smaku Herberta, miało podłoże nie tylko etyczne, ale estetyczne: towarzysz F., który ze mną rozmawiał, przypominał mi nieodparcie wieprza. Wiosek praktyczny dla władz: należy dbać o estetykę wyglądu i dietę towarzyszy odpowiedzialnych za kulturę. Pamiętam też dokładnie poczucie bezgranicznego szczęścia, dosłownie euforii, jaka mnie ogarnęła po wyjściu z budynku KW. Po raz pierwszy w moim dorosłym życiu – myślałem wtedy – zachowalem się naprawdę jak wolny człowiek. Myślę, że wiele z tych rzeczy, które robiłem w latach następnych, robiłem mniej z poczucia obowiązku a bardziej z pobudek właściwie egoistycznych: po to, aby upajać sie tym zupełnie narkotycznym poczuciem, jakie daje człowiekowi korzystanie, wbrew wszystkiemu, z wolności.

Jak wspominasz dziś okres swojej aktywności w KOR-ze, rewizje, cztery-osiem, przerywane przez SB spotkania autorskie czy wykłady? Uważasz, że podjęty wówczas przez ciebie wybór był prostą konsekwencją twojej wcześ niejszej ewolucji jako poety?

Krótko: pięć lat KOR-u to najszczęśliwszy okres mojego życia. o rozmaitych drobnych szykanach policyjnych i innych nie warto nawet wspominać,to była cena, jaką się płaciło za to wspaniałe poczucie wolności wbrew wszystkiemu, o którym przed chwilą wspomniałem. Z punktu widzenia bardziej literackiego – tak, uważam, że była jakaś konsekwencja w przejściu od wierszy z Jednym tchem do działalności w KOR-ze, choć była to konse kwencja niekonieczna, to znaczy wcale nie uważam z drugiej strony, jakoby poeta musiał koniecznie stać się tzw. człowiekiem czynu, aby to nadało jego słowom prawdziwą wagę. Sprawy związku między twórczością a biografią są po prostu bardziej złożone.


Całość pod linkiem.

No i czemu nie mielibyśmy oceniać tych ludzi i to bardzo jednoznacznie negatywnie? Bo ukąszeni? Był w partii ale nie wiedział dlaczego, nie zgadzał się ale trwał, itd. Zupełnie jak Maleszka, albo Kuroń, który tym samym „stylem” gawędy załatwiał swoje „rozdarcie”.
No więc, ja mówię zdecydowanie: nie. Byli ludzie, którzy do partii nie wstępowali i tych rozterek nie mieli, ani nie musiał ich zbawiać KOR, czy Adam Michnik.
Poematy Barańczaka nic do mojego życia nie wnoszą, ale to mogę powiedzieć, na jego obronę, o większości poezji. Po prostu lubię inaczej zestawione słowa a te wszystkie zabiegi dokumentalne w poezji mogą mieć, co najwyżej, charakter zapisu myśli (czy jak kto woli, strumienia) ale poezją bym już tego nie nazwał, choć nie jest mi obca poezja eksperymentalna :)

Przesadzasz.

Ani trochę. Bez certyfikatu koszerności nie byłoby tego całego szumu wokół Barańczaka. 
Do usranej śmierci będą nam opowiadać o tym Marcu, jakby bez tego zeszliby w niebyt. 
Rozumiem sentymenty, co do czasów i ludzi, ale nie można być do końca życia zakładnikiem tych fałszywych legend. 
Jako odtrutkę proszę przeczytać Rozmowę z Jackiem Kleyffem, tym z tego legendarnego Salonu Niezależnych (ja akurat jestem za młody, żeby pamiętać ich piosenki, ale ze dwie kojarzę). Sięgnąłem po to, chociaż logo Wydawnictwa Czarne powinno mnie odstraszyć, a tam są same demaskacje, jak to ma w zwyczaju mówić nasz Gospodarz, co do tego Marca, literatury, wiary, opcji politycznych, itd.
To czym za młodu ktoś nasiąknie, tym na starość trąci, stara prawda. W skrócie: nie jest to nasza cywilizacja, nie nasze legendy i nie nasze przetasowania.
Nie trzeba w to wierzyć, a oni, zdaje się, nie mają innego wyboru.

Zaangażowanie w Teatr Ósmego Dnia nie pozostaje bez śladu
(obrzezanie potomka męskiego odbywało sie na ósmy dzień po urodzinach)

Ja napisałem o utworze literackim, a nie o Życiorysie S.B. Np. jego cykl "Sztuczne oddychanie" wciąż uważam za perełkę poetycką i wazne świadectwo pewnej epoki w historii Polski powojennej.

Kazdy jest dzieckiem swoich czasó, swojego srodowiska i swoich uwarunkowań i o to nie nalezy mieć pretensji. S.B. jest tylko jednym z wielu literatów, jednemu moze sie podobać, innemu nie.
Dlaczego miałbym więc zmienić zdanie na temat jego utworów literackich,. li tylko  z powodu, że autor ich przyjaźnił się z A. Michnikiem.

 Nie mieszajmy dwóch porządków rzeczy.

Że też tak się skojarzyło. Czemu nie z " Osiem, osiem, osiem błogosławieństw ...", jak śpiewaja Promyczki Dobra?

Albo po prostu z Gałczyńskim ("siódmego dnia Pan Bóg odpoczywał, a ósmego stworzył teatr”), zgodnie z wersja znaną od początku. Jest teatr i poezja, a kompania wcześniej nosiła nazwę Studencki Teatr Poezji Ósmego Dnia. Zbyt proste?

W zbiorku znajduje się trochę więcej pozycji, niż ta jedna.

A na fobie i uprzedzenia nikt skutecznego lekarstwa nie wynalazł, a zatem ... de gustibus.

Nie wiem po co, ale proszę:

3 grudnia 1964 – premiera pierwszego spektaklu

Treść gorejąca. Montaż wierszy Juliana Tuwima

i dalej

Ziemia jest okrągła. Montaż wierszy Jadwigi Badowskiej
Fale doświadczeń. Montaż wierszy Anny Achmatowej, Borysa Pasternaka, Osipa Mandelsztama
Wielki Testament. Według Françoisa Villona
Lalek. Zbigniew Herbert
Męczeństwo i śmierć Jean-Paul Marata przedstawione przez zespół aktorski przytułku w Charenton pod kierownictwem pana de Sade’a . Peter Weiss
Warszawianka. Według Stanisława Wyspiańskiego
Taniec śmierci i pomyślności. Według wierszy Wielemira Chlebnikowa
Ziemia jałowa. Według Thomasa Stearnsa Eliota...

No i?

Otwartość godna docenienia.

Na własne oczy widziałem w 1980 lub '81 tylko jeden ich spektakl: „Ach, jakże godnie żyliśmy”. Bogiem a prawdą, nie pamiętam wiele. Najwyraźniej - scenę, w której kilku aktorów spaceruje z teczkami w rękach i od czasu do czasu któryś dosłownie wskakuje na kolegę i obcałowuje go z okrzykiem "Towarzysz!". Ach, jakże łatwo było pozyskać zachwyt młodego człowieka awangardową formą i odważną treścią. Potem jednak jakoś bliżej było mi do ducha Gardzienic. Z grotowszczyzną nigdy się osobiście nie zetknąłem. Ostatni teatr, którego premier starałem się nie opuszczać, to były Rozmaitości w czasach Lupy i Jarzyny.

Teraz w zasadzie tylko opera, którą lubię po dziecięcemu. Podobają mi się nawet złe spektakle. ;)