Pozostała tylko nostalgia, czyli książę Jeremi

Niniejszy tekst jest publikacją zamieszczoną w Nr 208 z 1950 r. na łamach  „Wiadomości” londyńskich, autorstwa emigracyjnego historyka  Tadeusza Piszczkowskiego.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Piszczkowski

Tekst oryginalny liczy ponad 75 lat, z tego względu w paru miejscach uwspółcześniłem stylistykę, w nawiasach „okrągłych” dodałem przypisy. Tradycyjnie tekst uzupełniłem o odwołania (linki). Ponadto opuściłem kilka akapitów bez szkody dla całości przekazu.

************

Popularnego bohatera sienkiewiczowskiego księcia Jeremiego Wiśniowieckiego współczesne publikacje ukazują mniej więcej takim, jakim go znamy z „Ogniem i mieczem”.  Mimo to co i raz odbywa się nad nim sąd historyków.  Spór wynika nie tyle z różnej interpretacji faktów,  gdyż zostały one już dostatecznie wyjaśnione ...

	stanislaw-orda
	9 czerwca 2025 12:24

Żadnych złudzeń

Mamy tydzień przedwyborczy. Co prawda, są to wybory na prezydenta, ale nie wiadomo czy kolejne parlamentarne w ogóle się odbędą, toteż  postanowiłem nie ryzykować z czekaniem na nie. Czyli jestem zdania, że w takim właśnie czasie adekwatnym tematem dla notki będzie fragment publikacji sprzed 110 lat Roberta de Jouvenela, francuskiego dziennikarza okresu III Republiki, zatytułowanej „La République des camarades” (Republika koleżków) i wydanej w 1914 roku, ale praktycznie u nas nieznanej,  zapewne z powodu zbyt wyrazistych analogii do współczesnych realiów. Wydawca p. Zdzisław Słowiński zamieścił polski przekład w wersji zdigitalizowanej pod adresem: https://docer.pl/doc/ne5x5v1
Publikacja stanowi wiwisekcję funkcjonowania tzw. demokracji parlamentarnej, czyli ustroju republikańskiego r ...

	stanislaw-orda
	13 maja 2025 12:11

Z mojego blogowego archiwum: Proces sądowy w sprawie Jezusa

Równo za miesiąc minie osiem lat od opublikowania mojego pierwszego tekstu na portalu „Szkoła Nawigatorów”. Natomiast przy okazji świąt Zmartwychwstania Pańskiego AD 2025 chciałbym przypomnieć tekst tematycznie adekwatny, który osobiście uważam za jeden z najważniejszych, jakie zamieściłem na forum netowym.  A jako że było to już dobrze ponad sześć lat temu zatem nie mam zbytnich wyrzutów sumienia, że stosuję metodę swoistego  kanibalizmu, gdyż czynię tak tylko wyjątkowo. No i przecież mogę nie doczekać „okrągłej” rocznicy, czyli dziesięciolecia swojego blogowania na „SN”. Dlatego, nie czekając lepszej okazji, przypominam tekst ze swojego  Cyklu Jezusowego zatytułowany „Jezus i Sanhedryn”.

*******

W tekście daty, które nie posiadają dookreślenia, odnoszą się do nowej (naszej) ery. Jeśl ...

	stanislaw-orda
	19 kwietnia 2025 03:36

Wszystko już było …

I raki, i ryby, i kaczory, i donaldy, a nawet czaskoskie i im podobni. W polityce, ma się rozumieć. Natomiast  serwowanie  kolejnych powtórek  tego samego przeradza się w coraz bardziej żenującą tragifarsę, jak choćby ten ostatni kabaret w Końskich. Niby ma być fajowo i  zabawnie, a przecież przychodzi nam żyć w ponurych czasach. Najwyraźniej jest to rodzaj kary boskiej. I nie ma co narzekać, bo ta bywa zawsze zasłużona.

Przesadzam? No to przeczytajcie felieton Karola Zbyszewskiego, który nosi tytuł „Deklaracja ideowa: zupa na stole!”. Tekst ma swoje lata, bo był zamieszczony w nr 50 tygodnika „Prosto z mostu” z 31 października 1937 r. Ale wygląda na to, że i obecnie jest jak najbardziej à propos (zwłaszcza po przeprowadzeniu zabiegu liftingu, czyli zaktualizowania tzw. uwarunkowań his ...

	stanislaw-orda
	15 kwietnia 2025 09:15

Najsmutniejsza ziemia – polskość na Ukrainie

 Druga część dyptyku Janiny Przecławskiej opublikowanego w IV kwartale 1927 r. na łamach krakowskiego  kwartalnika „Przegląd Powszechny , tym razem pod oryginalnym tytułem.

Korekta do krótkiego biogramu Autorki, którą podał w komentarzu do poprzedniej notki jeden z komentatorów (jan-niezbendny):
Janina Przecławska z Różyckich. Była założycielką Towarzystwa Pomocy Dzieciom i Młodzieży Polskiej z Kresów i jego pierwszym prezesem w latach 1919-1921. Urodzona około roku 1869, wzięła ślub w 1889. z Kazimierzem Przecławskim. Przeżyli razem 54 lata. Zmarła 1 maja 1944 r., jej mąż został zamordowany w trzynastym  dniu PW ’44 w schronisku dla paralityków na rogu Żelaznej i Leszna. Była wujenką, a nie matką Maji Berezowskej.

Dygresja:
Kilka dni temu zamieściłem część pierwszą, która miała debi ...

	stanislaw-orda
	12 kwietnia 2025 03:04

Ocalić od zapomnienia. Antoni Pawlak.

Przedstawiam poemat napisany w latach1975/1976 przez Antoniego Pawlaka z dedykacją dla Macieja Grzywaczewskiego i nadesłany do redakcji  londyńskich „Wiadomości”. Opublikowany  w Nr 1 (1710) z 1979 r.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Maciej_Grzywaczewski

 Antoni  Pawlak 
https://rcin.org.pl/ibl/dlibra/publication/187555/edition/154137/content

Ponad siły 

Co to jest Ojczyzno co jest że budzisz mnie
rano w uporczywym stukaniem do drzwi.
przesyłając przez niemrawego listonosza
wezwanie do Dzielnicowego Sztabu Wojskowego
czy rzeczywiście muszę podarować Ci
jeszcze dwa lata
strzec przez ten czas Twych granic
przed wojskami państw imperialistycznych
które tylko czekają by zadać druzgocący cios
i już teraz zbroją się w najnowsze
urządzenia techniczne służące
do obniżania zdolności ...

	stanislaw-orda
	10 kwietnia 2025 05:43

U krainy krwawy lud

Zamieszczam tekst autorstwa Janiny Przecławskiej, który ukazał się w kwartalniku „Przegląd Powszechny” w tomie  176 (październik – listopad – grudzień) z 1927 r., wydawanym w Krakowie, jako drugą część „tryptyku ukraińskiego”. Publikacja pod oryginalnym tytułem „ Krwawy lud” oraz podtytułem „Przyczynek do psychologji ludu na Ukrainie”, zawiera rozważania Autorki na temat dramatu Polaków na Kresach w trakcie wojny polsko-bolszewickiej z lat 1919-1920, którego była uczestnikiem i jednym z bardzo wielu Polaków dotkniętych jego skutkami.

Pierwszy tekst ww. Autorki zaprezentowałem  na tym blogu niemal 8 lat temu.
https://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/z-refleksji-okookresowych

Dla tych, którym nie chce się wracać do starych notek, przeklejam krótkie c.v. Autorki.

Janina Przecławska, u ...

	stanislaw-orda
	7 kwietnia 2025 22:37

A ten Starlink to co to za zwierz?

Głośno zrobiło się ostatnio o Elonie Musku, jego firmie SpaceX oraz  systemie łączności Starlink, który jest wykorzystywany przez ukraińskie formacje zbrojne w konflikcie z  siłami rosyjskimi. W tych kwestiach wielu się wypowiada, ale niewielu ma chęć dogrzebywać się, co tak naprawdę  piszczy w tym Starlinku.

Sieć Starlink to globalny system szybkiej komunikacji na niskiej orbicie opracowany i dostarczony przez SpaceX. Oczywiście istniały i istnieją inne systemy komunikacji satelitarnej, w tym te o globalnym zasięgu, ale wszystkie z nich albo wykorzystywały satelity komunikacyjne na wysokiej orbicie, albo liczba satelitów na niskiej orbicie była ograniczona, w wyniku czego transmisja danych odbywała się z raczej niskimi prędkościami i dużymi opóźnieniami. Komunikacja zapewniana przez s ...

	stanislaw-orda
	1 kwietnia 2025 16:13

Mohort, czyli zamilczane, zakazane, nieznane

Nie było i bodajże nadal nie ma tego autora ani jego tytułów w programach szkolnych, nie ma także w bibliotekach, nie kręci się na ich podstawie filmów, temat nie istnieje w tzw. obiegu kulturowym. Polskie Kresy są bardzo niewygodne dla nowoczesnych i ponoć patriotycznie  cechowanych współczesnych polskich socjaldemokratów. Zatem zwijanie „polskości” jako odrębności cywilizacyjno-kulturowej  jest i będzie kontynuowane. Tyle tytułem wprowadzenia. A teraz ad rem.

 Wincenty  Pol do  EDWARDA TADEUSZA BIELIŃSKIEGO herbu Junosza: 
„skończyłem w Krakowie 28 grudnia 1852 roku w dzień ŚŚ. Młodzianków Męczenników”
https://www.lwow.com.pl/naszdziennik/pol.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Edward_Tadeusz_Bieli%C5%84ski

Powyższe dotyczyło poematu o Szymonie Mohorcie (MOHORT    -  Rapsod  rycers ...

	stanislaw-orda
	19 marca 2025 12:10

Dżuga i Szwili

W notce zajmuję się wyjaśnieniem co takiego oznaczają te dziwne słowa w tytule oraz dlaczego miałoby to nas obchodzić? Obchodzi nas to niespecjalnie, temat jak temat, ale nie jest wykluczone, że może okazać się dla kogoś interesujący.

Jak niektórym wiadomo, a już z całą pewnością  osobom mojej generacji oraz tym z roczników, z grubsza do jakichś 20 lat młodszych, wokół genezy nazwiska Josifa Wissarianowicza, ksywka Stalin, jak i jego postaci, krążyło i nadal krąży mnóstwo rozmaitych interpretacji, już to śmiesznych, już to bardziej serio, a wcale nierzadko trafiają się zupełnie absurdalne. Otóż metrykalne nazwisko najbardziej znanego sowieckiego genseka posiada brzmienie Dżugaszwili i podobnie jak w przypadku tego typu nazwisk gruzińskich, dzieli się na dwa składniki. Pierwszy to „dżug ...

	stanislaw-orda
	15 marca 2025 15:35

Co można znaleźć pod lodem na Grenlandii?

Obecna administracja rządowa USA ustami swojego nowego szefa zaproponowała "wykupienie Grenlandii", co wywołało erupcję infantylnych komentarzy. W stacjach telewizyjnych i na forach netowych śmiechom i żartom nie było końca. Można by, wzorem Horodniczego z gogolowskiego „Rewizora”, zapytać „Z czego się śmiejecie?” Odpowiedź, że z samych siebie, byłaby trafna również w tym przypadku. Wypada jednakże uwzględnić, iż tymi medialnymi facecjonistami są w większości ofiary reform edukacji, a takie podśmiechujki mają maskować ich wszechstronną tudzież masywną ignorancję. Rzecz jasna nie tylko odnośnie Grenlandii, o której co najwyżej słyszeli, że w środkowym Średniowieczu rosły tam bujne lasy, a ponadto nie wykluczają, że dodatkowo znaleziono by jeszcze gaje pomarańczowe a nawet z winoroślą. W ...

	stanislaw-orda
	9 marca 2025 12:14

Gwiezdna rzeka

Rzeka Erydan jest jednym z 48 gwiazdozbiorów z listy zawartej w zbiorze Almagest autorstwa Ptolemeusza.

Aratus zastosował do tej konstelacji mityczną nazwę Eridanus, choć wielu innych, w tym Ptolemeusz w Almagest, nazwało ją po prostu Potamos, co oznacza rzekę. Eratostenes miał inną identyfikację: powiedział, że konstelacja reprezentuje Nil, "jedyną rzekę, która biegnie z południa na północ".

Hyginus zgodził się z tym, twierdząc, że gwiazda Kanopus leżała na końcu niebiańskiej rzeki, w ten sam sposób, w jaki wyspa Canopus leży u ujścia Nilu. Pomylił się, gdyż określenie Kanopus odnosiło się do  wiosła sterowego statku Argonautów, a zatem nie jest częścią rzeki. Hyginus źle zrozumiał komentarz Eratostenesa, który określił, iż Kanopus leży "pod" rzeką, co oznaczało, że jego lokalizacja ...

	stanislaw-orda
	6 marca 2025 09:16

Zamilczane, zakazane, nieznane

https://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/zamilczane-zakazane-nieznaneI

	stanislaw-orda
	5 marca 2025 03:45

BlackRock i inni, czyli kolejny raz o tym samym

We współczesnym świecie, w którym, jak wiadomo, pieniądze odgrywają wiodącą rolę, a globalna gospodarka zawłaszcza kolejne terytoria, rola firm inwestycyjnych stale wzrasta. Wielkie korporacje specjalizujące się w funduszach inwestycyjnych uzyskały możliwość kontrolowania procesów gospodarczych w skali globalnej. W dziedzinie finansów i inwestycji stało się to domeną kilku największych graczy, których zakres wpływów i oddziaływań nurza się w plotkach i tajemnicach. Wśród nich wyróżnia się trzy największe fundusze (a ścislej korporacje). Są nimi: BlackRock, Vanguard oraz State Street. Fundusze  inwestycyjne operują na globalnych rynkach finansowych, co ułatwia im  dokonywanie natychmiastowej realokacji znacznej wielkości kapitału akcyjnego. To z kolei oznacza, że mają możliwość wpływani ...

	stanislaw-orda
	3 marca 2025 10:17

Ziomal z Polesia

Małe  wprowadzenie w temat.
Wydawane na emigracji „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie” stanowiły kontynuację przedwojennego tygodnika „Wiadomości Literackie”. Pierwszy numer tego czasopisma wydany pod paryskim adresem nosi datę 17 marca 1940 r. A kiedy Francja stała się kolejnym celem ataku Hitlera w czerwcu 1940 r., w numerze 14/15 z 23 czerwca 1940 r. redakcja czasopisma zamieściła anons o poniższej treści:
"Ze względu na konieczność oszczędzania papieru, na terenie Francji poczynając od dn. 1 czerwca wydawnictwa periodyczne, stosownie do rozporządzenia władz, zmuszone są do zmniejszenia swojej objętości o połowę w stosunku do objętości w maju. W maju „Wiadomości Polskie …” wydały 24 strony druku, wobec tego w czerwcu mają prawo tylko da stron 12, czyli do trzech numerów 4 ...

	stanislaw-orda
	2 marca 2025 08:58

Wszystko już było, i rak i ryba

motto:
socjalizmu się nie lękaj, mało rób a dużo stękaj

******************

Posiedzenie Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej u dnia 28.XI.I930.
Obecni :
Przewodniczy Marszałek Polski Józef Piłsudski,
Minister Józef Beck,
Minister Spraw Wewnętrznych Felicjan Sławoj Składkowski,
Minister Spraw Zagranicznych August Zaleski,
Kierownik Ministerstwa Skarbu Ignacy Matuszewski,
Minister Sprawiedliwości Stanisław Car,
Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Sławomir Czerwiński,
Minister Rolnictwa dr Leon Janta-Połczyński,
Minister Przemysłu i Handlu inż. Eugeniusz Kwiatkowski,
Minister Komunikacji inż. Alfons Kühn
Minister Robót Publicznych dr Maksymilian Matakiewicz,
Minister Pracy l Opieki Społecznej Aleksander Prystor,
Minister Reform Rolnych dr Witold ...

	stanislaw-orda
	1 marca 2025 11:25

Dzikie pszczoły. Po słowie.

Jestem od paru miesięcy oglądaczem serialowego tasiemca produkcji greckiej zatytułowanego „Dzikie pszczoły”. (emisja od poniedziałku do piątku o godz. 19:30 na kanale „Kobieta”). Wczorajszy odcinek miał bodajze nr 311. Żeńska połowa mojego związku małżeńskiego wyraża nadzieję, że los serialowych bohaterów gnębionych przez juntę „czarnych pułkowników” rychło odmieni się na lepsze, a sprawcy ich przykrego losu zostaną ukarani. Wygląda jednak na to, że na optymizm w tej kwestii jest jeszcze zbyt wcześnie, jako że rządy junty trwały przez ponad osiem lat i zakończyły się  w 1974 r., natomiast wczorajsze wydarzania serialu datowane są na grudzień 1967 roku (czyli ledwie osiem miesięcy po wojskowym zamachu stanu). Oznacza to, iż widzowie serialu jeszcze długo poczekają na happy end (o ile ta ...

	stanislaw-orda
	28 lutego 2025 10:10

Czy i kiedy zabraknie nam tlenu?

Odpowiedź na tytułowe pytanie jest twierdząca, natomiast nie jest doprecyzowana data dla tej, istotnej przecież, okoliczności.

Starożytni Grecy, no bo któż by inny, zastanawiali się nad rozmaitymi sprawami, również takimi nie całkiem przyziemnymi, a wśród nich nad pierwotnymi składnikami, z których składał się świat materialny. Jednemu z tytanów podobnej refleksji, czyli Arystotelesowi, przypisuje się podział owych składników na cztery podstawowe, a mianowicie ziemię, powietrze, ogień i wodę.  Z wymienionych tylko woda wydawała się być w miarę jednolitym bytem, skoro ziemia stanowiła mieszaninę rozmaitych składników, zaś ogień, aby móc płonąć, trawił inne substancje. A co do powietrza  to w ogóle nie było wiadomo, co to mogłoby być. Ani tego ugryźć, ani złapać w ręce. Nie to co woda. C ...

	stanislaw-orda
	26 lutego 2025 16:43

Na przykład tytan

Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że współczesna wersja Tablicy Mendelejewa, czyli Okresowy Układ Pierwiastków, zawiera niemal 80 metali występujących w przyrodzie (nie licząc ich pierwiastków wytwarzanych sztucznie). Występują one na ogół w postaci tlenków , ale także chlorków, fluorków, azotanów, siarczanów etc. w  kopalinach(złożach rud), a zatem są to tzw. metale naturalne. A ile z nich mógłby wymienić przeciętny zjadacz chleba nie korzystając z WiKi?? Rzadko więcej niż 10-15 procent całości. Tym bardziej, iż nazwy wielu są na tyle egzotyczne, że jeśli nie miało się okazji wcześniej z nimi spotkać, to nie wiadomo byłoby nawet czy odnoszą się one do metali, niemetali lub gazów. Dla przykładu podam kilka takich nazw. Oto np.: cez, cer, bar, bor, ind, terb, tor, tal, tul, erb, ren, ...

	stanislaw-orda
	21 lutego 2025 03:30

W jakim punkcie ukrywa się Nikt?

tym razem króciutko

Punkt Nemo lub Oceaniczny Biegun Niedostępności to fikcyjny punkt na Oceanie Światowym, najbardziej oddalony od jakiegokolwiek lądu na Ziemi. Znajduje się na południowym Pacyfiku, a jego współrzędne są następujące: szerokość geogr. połudn.:  48°52′31″  a długość  geogr. zach.:  123°23′33″.  Trzy najbliższe punkty lądowe oddalone są o ok. 2700 kilometrów.
https://www.quora.com/Where-is-Point-Nemo-on-a-map
Punkt Nemo został obliczony w 1992 r. za pomocą modelowania komputerowego. wykonanego przez chorwackiego inżyniera Hrvoje Lukatelę. Zaproponował on również nazwę tego punktu, nawiązując do imienia kapitana Nemo, bohatera znanej powieści Juliusza Verne'a, który postanowił zdystansować się od cywilizacji.
https://fr.wikipedia.org/wiki/Hrvoje_Lukatela.
Najbliższymi p ...

	stanislaw-orda
	18 lutego 2025 16:05