moje trzy grosze w kwestii "globcio"

Dosyć dawno temu, bo w grudniu 2019 r., „popełniłem” dwuczęściową notkę zahaczającą o tematykę globalnego ocieplenia:

http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/stradivarius-i-globalne-ocieplenie
http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/stradivarius-i-globalne-ocieplenie-
suplement

Ale to było w konwencji abstrakcyjnego „teoretyzowania”. W niniejszym tekście oferuję trochę konkretów.

Grosz pierwszy
W ostatnich latach, w związku z topnieniem wiecznej zmarzliny na skutek ocieplenia klimatu, w regionach okołobiegunowych pojawia się coraz więcej jezior. Jeziora te powstają w zapadliskach, które są wynikiem osiadania ziemi po jej  rozmarznięciu. W następstwie tego zapadliska te wypełniają się wodą ze stopionego lodu. Takie zbiorniki wodne nazywane są jeziorami termokrasowymi. Naukowców ...

	stanislaw-orda
	9 października 2022 10:01

Mosty (i drogi) Kierbedzia

21 listopada 1850 r.  w północnej stolicy Imperium Rosyjskiego odbyły się uroczyste  obchody święta Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny, ale dzień ten był podwójnie ważny, gdyż otwarto wtedy pierwszy w Rosji most zwodzony przez Newę. Mieszkańcy Petersburga, wywodzący się ze wszystkich warstw społecznych, od wczesnego rana spieszyli nabożeństwo i poświęcenie nowej budowli, która połączyła centrum miasta z Wyspą Wasylewską.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wyspa_Wasylewska

Tłum, liczący ponad pięćdziesiąt tysięcy osób, oczekiwał na przybycie cesarza Mikołaja I Romanowa oraz jego świty. Wśród zgromadzonych można było dostrzec młodych ludzi w kapeluszach z emblematem  skrzyżowanych młotków. Byli to  studenci, przyszli inżynierowie z Instytutu Korpusu Kolejowego, którzy przybyli na uroczystoś ...

	stanislaw-orda
	7 października 2022 07:08

Polak Adam

czyli tym razem będzie króciutko.

*******

Urodził się w Bocheniu na ziemi łowickiej około 1470 roku. Był synem Grzegorza.
(Bocheń – miejscowość położona kilka km na zachód od Łowicza, przy drodze wojewódzkiej 703  (DW 703) prowadzącej przez Bielawy i Piątek do  Łęczycy i dalej do Poddębic).

Szkołę kolegiacką ukończył w Łowiczu.  W jednej ze swych prac Piotr Małaszyński napisał,  że w wiekach XV i XVI żadne z miast mazowieckich nie mogło się pochwalić  tyloma piśmiennymi mieszkańcami, co Łowicz.
(Piotr Małaszyński ; historyk, polityk okresu sanacji, za premierostwa Sławoja-Składkowskiego,
 tj. w latach 1936-39, wojewoda krakowski; zamordowany przez Niemców w 1944 r.).

Po ukończeniu szkoły w Łowiczu Adam z Bochenia (znany także  jako Adam Polak) znalazł opiekunów - sponsorów, którzy ...

	stanislaw-orda
	4 października 2022 13:20

O genezie protestantyzmu

Autorem opracowania (w oryginale nosi ono inny tytuł), które liczy sobie  lat ponad sześćdziesiąt (publikacja: kwiecień 1961r. ) jest Jerzy Braun, ostatni (od czerwca1945 r.) Delegat Rządu na Kraj i przewodniczący Rady Jednosci Narodowej. Zredagował Testament Polski Walczącej oraz Manifest do Narodu Polskiego i Narodów Zjednoczonych. Był jednym z ekspertów teologicznych (doradców)
w trakcie obrad Vaticanum Secundum (1962-1965).

https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Braun

https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/265615/handerek_jerzy_braun_a_sluzba_bezpieczenstwa_2017.pdf?sequence=1&isAllowed =y

W edycji blogowej pominąłem specjalistyczne i obszerne przypisy (w łącznej ilości 48), gdyż ich zamieszczenie spowodowałby podwojenie objętości tekstu, który w ten sposób stałby s ...

	stanislaw-orda
	2 października 2022 14:08

Ostatnie złudzenia humanistów

czyli  fragmenty z pamiętnika  Karola Franciszka Irzykowskiego, herbu Ostoja.
https://culture.pl/pl/tworca/karol-irzykowski

(wyimki z publikacji Andrzeja Dobosza p.t. „Notatki z życia, obserwacje i motywy".
 Warszawa, Czytelnik, 1964).

https://polona.pl/item/notatki-z-zycia-obserwacje-i-motywy,MjQ2ODk5MDQ/

Dodałem trochę linków

**************    

(…)                                  

13 maja 1935

UMARŁ PIŁSUDSKI. Skończyła się bajeczna kariera, ale teraz postać  jego wzrośnie w czwartym wymiarze, ulegnie przekształceniom. Piękna i dumna jest jego ostatnia wola. Serce u stóp matki; mózg zapisuje uczonym, bo zapewne wykryją w nim znamiona genialności - zobaczymy!

Ciało na Wawelu między królami. Gesty jak z legendy. Ale teraz zobaczymy, czy i jak się to wszystko sypać zacznie.

Chor ...

	stanislaw-orda
	29 września 2022 19:04

Kto odkrył cieśninę Beringa?

Tym razem będzie krótko.

Dokonanie Siemiona Dieżniowa, który jako pierwszy praktycznie udowodnił możliwość przepłynięcia cieśniny między Azją i Ameryką, płynąc z wód arktycznych na Ocean Spokojny, zajmuje ważne miejsce w galerii wielkich odkryć geograficznych. W Polsce mało kto słyszał o rosyjskich odkrywcach penetrujących północnoazjatyckie, w tym arktyczne rejony świata. Tym bardziej obecnie, gdy instytucjonalnie rozkręcana rusofobia o wszelkich znamionach histerii nałożyła anatemę na dowolny temat, który mógłby być pozytywnie kojarzony z „Rosją”. Zostało wygenerowane alergiczne reagowanie na samo to określenie, co w praktyce znacza, że dopuszczalne jest mówienie o Rosji i Rosjanach jedynie źle albo wcale.

Początki koncepcji drogi morskiej przez północne akweny morskie Euroazji sięga ...

	stanislaw-orda
	24 września 2022 16:38

Bujanie w obłokach (remake)

Przykro patrzeć na to, co się wyrabia na tym łez padole, toteż proponuję spojrzeć na nocne niebo, bodaj li tylko dla higieny psychicznej. Pisanie o tym, co można ujrzeć na niebie, stanowi treść niezliczonych publikacji, a i nowe wciąż powstają. W tej notce proponuję malutką porcję  takich widoków.

Prawie każdy słyszał o Gwieździe Polarnej i niektórzy zapewne kojarzą, że jest to obiekt na niebie, który wyznacza kierunek do bieguna północnego. A być może, nawet, niektórzy ze wspomnianych niektórych potrafią wskazać jej miejsce w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy.

Nie będę szczegółowo rozpisywał się o parametrach fizycznych Gwiazdy Polarnej, gdyż niewiele osób to interesuje. Wspomnę jedynie, iż gwiazda ta jest nadolbrzymem świecącym 2,5 tysiąca razy mocniej od naszej gwiazdy dziennej, i ...

	stanislaw-orda
	12 września 2022 21:19

Bazio. Garść wspomnień

Czyli kolejny tekst z archiwum emigracji w ramach kontynuacji cyklu nieznani o nieznanych.
Tym razem fragment wspomnień Stanisława Vincenza, którego nazwisko oraz twórczość są  również szeroko nieznane.
https://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-vincenz

Ingerencje w tekst oryginalny ograniczyłem do minimum i mają one charakter techniczny (interpunkcja, uwspółcześnienie ortografii typu pisane razem lub rozłącznie jako że tekst ma ponad 60 lat), ale w sumie było tego kilka przypadków. Ponadto w paru miejscach dopisałem pełne personalia niektórych postaci (kursywą w nawiasie), aby kto zechce, mógł łatwo je wyguglować. Dodałem również trochę linków.

*********

 (…)

Poznałem Rogowskiego na wiosnę 1919 r., po zakończeniu wojny polsko-ukraińskiej, w Galicji.
 https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazyli ...

	stanislaw-orda
	6 września 2022 21:20

... poezji nikt nie zji

Tego też nie znacie

Fragment  poematu „Polska jesień”  zatytułowany „Do dziś nie złożyłem broni” .
Czyli tekst z rodzaju tych, których nie przeczyta nam prezydencka para. Być może nigdy nawet nie słyszała o polskim poecie, prozaiku, krytyku literackim i tłumaczu  o nazwisku Wacław  Iwaniuk  (17.12.1912 – 04.01.2001). 
Oto fraza, która idealnie pasuje jako motto do osobowości Autora:
"Gdy śpię jestem w kraju
gdy się budzę
jestem na emigracji"
(z wiersza „Moje życie nie było łatwe”)

Więcej o Wacławie Iwaniuku pod linkami:
https://www.bu.umk.pl/Archiwum_Emigracji/Iwaniuk1.htm
https://www.bu.kul.pl/waclaw-iwaniuk-1912-2001-we-wspomnieniach,art_11801.html

**************

Życie. Moje życie w ciemnym labiryncie
Wśród ludzi z którymi rozmowa jest jak groch o ścianę.
Moje życie układa ...

	stanislaw-orda
	31 sierpnia 2022 23:57

Tego nie znacie (2)

Cześć pierwsza:
http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/i-tego-tez-nie-znacie-1

dokończenie:  Jan IV

********

Na cztery lata Abisynia pogrążyła się w odmętach wojny domowej. Pretensje do korony cesarskiej rościli wszyscy trzej sprzymierzeńcy generała Napiera, czyli Menelik z Szoa, Atie Tekla Georgie z Lasty i Goldża Kassa z Tigre. Pierwszy wycofał się z walki Menelik trafnie rozumując, że dzidy jego żołnierzy niewiele wskórają przeciwko angielskim karabinom wojowników rasa z Tigre.

Na placu pozostali Kassa i Georgis. W decydującej bitwie pod Aduą nieliczna, ale dobrze uzbrojona armia pierwszego zadała lastańczykom druzgoczącą klęskę. Georgis dostał się do niewoli i został oślepiony. Goldża Kassa koronował się w Aksum, przybierając imię Jana IV (Yohannes IV).
(Aksum  - święte mias ...

	stanislaw-orda
	24 sierpnia 2022 07:37

Tego nie znacie (1)

Czyli kolejna prezentacja autorów nieznanych lub zapomnianych.

Bohdan Aleksander Gębarski (1905 – 1978); polski publicysta i historyk ludów Orientu .
Znany z nagłośnienia sprawy ludobójstwa Ormian przez Turków w 1915 r.:

List do starego tureckiego znajomego, „Kierunki” 1961, nr 47 (przedr. w formie broszury: Warszawa 1987, Koło Zainteresowań Kulturą Ormian przy Oddziale Warszawskim Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego);
The letter to my Turkish friend, przeł. Matthew A. Callender, [Boston] 1963, Baikar Press;

Morituri. Opowieść o 1915 r., Warszawa 1992, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze. https://fundacjaormianska.pl/ormianie/ludobojstwo-1915-r.-/bohdan-gebarski/

Sprawa ludobójstwa Ormian jest dośc często poruszana i jakoś rozpoznana, dlatego przedstawiam fragment innej, mało znanej publ ...

	stanislaw-orda
	22 sierpnia 2022 12:51

O ty, Karol !

50 lat temu, a jakby wczoraj. Oto  co nieco wyimków  z londyńskiej teki Karola Zbyszewskiego,
czyli dziesięć różnic między Polakami a Anglikami.

https://tygodnik.tvp.pl/53063044/antykomunista-zazarty-antysemita-niekonsekwentny-burzliwy-zywot-karola-zbyszewskiego

******

1.
Anglik:
- Byłem dziś z Cricklewoodem, tym z ministerstwa, na lunchu. Ustaliliśmy, że przyjdę doń jutro do biura i tam wyłożę mu moją sprawę...

Polak się zwierza : - Byłem dziś  u Krzyklińskiego w ministerstwie. Zaprosiłem go jutro na kolację
do "Bachusa" i tam przedstawię mu mój interes...

2.
Anglik lubi policję, nie boi się jej, i gdy mu Bobby powie: "Skacz z urwiska !", skoczy natychmiast, rozumując: "Widocznie wyniknie z tego dla mnie coś dobrego".

Polak nie cierpi policji, obawia się jej bardzo, lecz gdy mu ...

	stanislaw-orda
	19 sierpnia 2022 20:25

Historia mało komu znana

Przedstawiam tekst z października 1947 roku autorstwa  Aleksandra Bregmana, aczkolwiek z pominięciem ostatniego akapitu, w którym Autor zamieścił własną  prognozę przyszłych działań aliantów zachodnich wobec Sowietów. Rzecz jasna, prognoza ta uległa rychłej dezaktualizacji, jako że była przesycona myśleniem życzeniowym, typowym dla  Polaka pozostałego na emigracji, a już zwłaszcza w kilku pierwszych powojennych latach.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksander_Bregman

Zarówno autor jak i bohater jego publikacji to postaci o znikomej rozpoznawalności przez ofiary edukacji w powojennej Polsce. A jeśli chodzi o autora to najpewniej zerowej. Ze względu na to, że tekst ten stanowi rodzaj recenzji  dotyczącej publikacji nie przetłumaczonej na jęz. polski, (tekst: „Wiadomości” londyńskie nr  1 ...

	stanislaw-orda
	16 sierpnia 2022 22:02

Próba powrotu (po pięciu miesiącach)

Zamieszczam  fragment artykułu (dokładniej recenzji), autorstwa Zygmunta Wasilewskiego
z grudnia 1930 r. („Myśl Narodowa” Nr 50). Wszelkie podobieństwo do czasów współczesnych
nie jest przypadkowe.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zygmunt_Wasilewski

Tekst oryginalny posiada swój tytuł, ale jako że zamieszczam jedynie fragment, który mniej więcej stanowi jedną trzecią całości, tak więc autorski tytuł do niego nie pasuje, zatem go pominąłem. A jako że tekst ma swój zaawansowany wiek, dlatego przed zaprezentowaniem go dzisiejszemu czytelnikowi niezbędne okazały się zabiegi kosmetyczne. I tak w kilku miejscach uwspółcześniłem ortografię, jak też wygładziłem stylistykę. Dodałem również przypisy ( w tym linki) sygnowane: S.O.), bowiem przywołane w oryginale nazwiska dzisiaj nie każdy skojarzy ...

	stanislaw-orda
	15 sierpnia 2022 12:17

Pożegnanie

W związku z okolicznością, iż już wcześniej pożegnałem się z właścicielem „Szkoły Nawigatorów”, chciałbym  niniejszym pożegnać się również z Czytelnikami tego bloga.

Z tej okazji zamieszczam fragment prozy Wieniedikta (Benedykta) Wasiliewicza  Jerofiejewa (1938-1990) z jego głośnej publikacji pod tytułem  „Moskwa – Pietuszki”.
„Wieniczka” Jerofiejew napisał swój „postmodernistyczny poemat prozą”, z bardzo licznymi momentami autobiograficznymi, jesienią 1969 r., a według samego autora uczynił to w ciągu pięciu tygodni „przy pracy kablowej w Szeremietiewie-Łobni”.
Premiera ww. publikacji miała miejsce latem 1973 r. w izraelskim wydawnictwie AMI (nakład 300 egzemplarzy). Druga edycja zaś   w Paryżu w 1976 r. (Albin Michel Editions).  W Związku Sowieckim publikacja ukazała się dopiero w ...

	stanislaw-orda
	16 marca 2022 18:51

Patriotyzm w barszczu u….

W Otwocku, ale słyszałem że również i gdzie indziej, hen nawet w miejscowościach nadmorskich,
 w sieciach sklepów garmażeryjnych zmieniono nazwę „pierogi ruskie” na „pierogi ukraińskie”.
 Jak go zwał, tak go zwał , jeden … , ale co poczną smakosze i koneserzy napojów, gdy okaże się że
z oferty zniknie wódka „Stolicznaja”? Czy  może już znikła, ale  tego nie wiem, bo  nie sprawdzałem.

Na zakończenie skoczna pieśń, zawierająca frazę: „Nasza ojczyzna od Kaukazu po San”.

voilà :

https://www.youtube.com/watch?v=209bqqc4Z6w

********

Wykaz moich 288 dotychczasowych notek na "SN" pod linkiem:

http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/troche-prywaty

******

https://www.bibula.com/?p=132159

https://babylonianempire.wordpress.com

	stanislaw-orda
	7 marca 2022 19:40

Ludzie w sitowiu – kontynuacja (2)

Pierwsza  część cyklu:
http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/ludzie-w-sitowiu

Rzecz jest o narracji zawartej w dwóch księgach Starego Przymierza (Starego Testamentu), czyli Genesis i Exodus,  natomiast  ddwołania w tekście do  ww. ksiąg  oznaczone są jako:
 Rdz ( Księga Rodzaju/ Genesis) lub Wj (Księga Wyjścia/Exodus) ze wskazaniem pozycji wersu/wersów). W przypadku odniesienia do innej księgi ST używam odpowiedniego dookreślenia.

Wprowadziłem określenie Hebrajczycy w miejsce nazwy Izraelici. Otóż historycznie rzecz biorąc o Izraelitach w sensie wyodrębnionej zbiorowości można sensownie mówić dopiero od momentu powstaniu Królestwa Izraela i Judy (przełom XI i X wieku przed Chrystusem). Jako że wydarzenie Exodusu zaistniało znacząco wcześniej, zdecydowałem się na takie właśnie okr ...

	stanislaw-orda
	6 marca 2022 15:49

Ludzie w sitowiu (1)

Mamy czas Wielkiego Postu, który poprzedza pewne ważne święto. Zatem coś a propos na ten szczególny czas.

Tytuł notki stanowi nawiązanie do tytułu książki austriackiego pisarza George Saiko  (1892-1962)
Der Mann In Schilf (Człowiek w sitowiu), wydanej w 1955 r. Kongenialny przekład na język polski jest dziełem małżeństwa Ireny i Egona Naganowskich. Oczywiście, zarówno autor jak i książka są niemal zupełnie nieznani. Książka jest rodzajem moralitetu napisanego w konwencji realizmu magicznego.
Ww. konwencja należy do ulubionej przeze mnie formy twórczości, tak w literaturze: Karl Kraus, Hermann Broch, Albert Paris Gütersloh, Fritz von Herzmanowsky-Orlando oraz podobnie w malarstwie: René Magritte, Salvador Dali, Giorgio de Chirico, Henri Rousseau (Celnik). Przy okazji dodam, iż za liter ...

	stanislaw-orda
	3 marca 2022 08:32

Remanent, przepraszamy

Wykaz moich notek na "SN" pod linkiem:

http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/troche-prywaty

	stanislaw-orda
	1 marca 2022 11:52

O Rosji, a ścislej o Rosjankach

Rosja dzisiaj znowu na leżance u terapeuty , tj. na tapecie, ja natomiast proponuję o rzeczonym temacie trochę inaczej. Posiłkuję się w tym celu tekstem literackim.

Przedstawiam tekst (felieton) współczesnego pisarza rosyjskiego Wiktora Jerofiejewa, ze zbiorku zatytułowanego „Rosyjska apokalipsa”. Zbiorek został wydany w 2006 roku, przekładzie na jęz. polski (tłumaczył Andrzej de Lazari) wydała go oficyna „Czytelnik” w 2008 roku. Zbiorek, a w nim ten tekst, wywołał wzburzenie oraz oburzenie części tzw. opinii publicznej w putinowskiej Rosji. Innym, głośno oprotestowanym, był esej z tego samego zbiorku  zatytułowany „Rozszczepienie wódki”,  traktujący o sakralizacji alkoholizmu w Rosji. Autorowi zarzucano „szarganie świętości” i znieważanie Rosji. Niniejszy tekst zamieściłem już ponad 7 ...

	stanislaw-orda
	23 lutego 2022 08:01