Szanowny panie Sznuk

Jestem ostatnimi, tj. emeryckimi  czasy w miarę regularnym konsumentem telewizyjnej oferty programowej o tytule „Jeden z dziesięciu”.

Kiedyś program ten był traktowany jako tzw. teleturniej, ale w ostatnich latach obniżył się dramatycznie poziom uczestników w relacji do zakresu tematycznego zawartego w pytaniach tegoż programu. Zapewne Pan również to zauważył, gdyż zaczął  ostatnio podkreślać, że to jest tylko „zabawa”. I zaczyna ona coraz mocniej kojarzyć się z zabawą w „głupiego Jasia”.

Ale wracając do ad rema.

Nie mam pretensji, że odpowiedzi na pytania ewidentnie błędne uznaje Pan za prawidłowe. Gdyby bowiem konsekwentnie egzekwował Pan wszystkie pomyłki tak skrupulatnie, jak wyłapuje literówki w nazwiskach, zapewne już w połowie czasu antenowego, przydzielonego na „Jeden z dziesię ...

	stanislaw-orda
	7 listopada 2021 11:05

Drobna dygresja o zawartości cukru w cukrze

a brief overview

Iljcz Uljanow (Lenin),
ojciec: Rosjanin;  matka: z Kałmyków (u nas: Kałmuków), Kałmycy: - jeden ze szczepów mongolskiego ludu Ojratów.

Józef Dżugaszwili ( Stalin),
ojciec: Osetyniec; matka Gruzinka

Nikita Chruszczow
 Ukrainiec

Leonid Breżniew
dane są sprzeczne, albo Wielkorus albo Ukrainiec
(przed epoką sowiecką etnos ruski dzieli się na Wielkorusów , północno-zachodnia część europejskiego terytorium , np. Petersburg, Moskwa, Nowogród; Białorusów – środkowa  (czyli mniej więcej obecna Białoruś) oraz  Małorusów, tj.  dawniej zwanych Rusinami -  część południowa, Kijów i tereny do Morza Czarnego).
W czasach Związku Sowieckiego ww. rozróżnienia zostały administracyjnie zniesione.

Jurij Andropow
ojciec:  Żyd urodzony w Finlandii; matka:  Żydówka z Moskwy.

Konstan ...

	stanislaw-orda
	8 października 2021 08:27

Czy to co twoje będzie zatracone

motto:

https://www.youtube.com/watch?v=DPFQdt9gnV4

******

Rozpoczynam kolejny cykl notek w celu zaprezentowania emigracyjnych pisarzy polskich oraz tytułów ich publikacji książkowych. Są to w większości ci z pisarzy, naukowców, dyplomatów i przedstawicieli zawodów twórczych, którzy zdołali przetrwać kataklizm II wojny światowej, ale w jej wyniku zostali rozrzuceni po szerokim świecie. Większość z nich nie zdecydowała się na powrót do zniewolonego przez reżim komunistyczny kraju i skazała się na tułaczy byt na obczyźnie. Świadomie wybrali dolę emigrantów i z tego powodu ich dorobek literacki pozostaje praktycznie nieznany dla powojennych pokoleń zamieszkałych w kraju, a wyedukowanych na programach oświatowych układanych przez oficerów politycznych i cenzorów - strażników „nieświętego og ...

	stanislaw-orda
	25 września 2021 14:40

Przywracanie porządku (poemat prozą)

czyli "poemat prozą".
 To drobniutki fragment twórczości Stanisława Barańczaka, zmarłego  w USA w2014 r.,  poety, literata oraz cenionego tłumacza.
https://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-baranczak
Przedstawiam jego rzadko prezentowany (a jeśli już, to przeważnie we fragmentach) poemat prozą zatytułowany Przywracanie porządku. To zbiorek 17 wierszy, które Autor  napisał na emigracji w USA (Cambridge, MASS.) w okresie grudzień 1981 - lipiec 1982.
Pierwodruk:  Zeszyty Literackie nr 1. Paryż  1983 r.
(Pierwszy numer "Zeszytów Literackich" ukazał się w styczniu 1983 za pieniądze p. Barbary Piaseckiej-Johnson, żony amerykańskiego milionera).
Ww. zbiór znalazł się następnie w zbiorze autorskim:  Atlantyda i inne wiersze z lat 1981-1985
(pierwsze wydanie: PULS Londyn, 1986)

http://isap.s ...

	stanislaw-orda
	18 września 2021 04:32

Wpuszczanie w kanał

Gdzieś tak w połowie bieżącego roku (AD 2021) prezydent Turcji oficjalnie ogłosił o rozpoczęciu nowej, bez wątpliwości strategicznej inwestycji, czyli budowie kanału dublującego obecną cieśninę Bosfor łączącą Morze Marmara z Morzem Czarnym. Wielorakie konsekwencje tego przedsięwzięcia rozważane są szczególnie wnikliwie w gronie rosyjskich analityków zajmujących się sprawami międzynarodowymi, gdyż uruchomienie drogi wodnej, przebiegającej wyłącznie przez obecne  terytorium państwa tureckiego i nie podlegającej żadnym międzynarodowym regulacjom traktatowym, otwiera całą paletę możliwych sytuacji, w tym także konfliktowych, pomiędzy krajami NATO a Federacją Rosyjską. I zapewne będą one w takim właśnie celu aranżowane.

Wspomniane aspekty wymienię w oparciu, między innymi, o analizę autorst ...

	stanislaw-orda
	15 września 2021 20:17

Żyrafa i polityka

Przeklejam jeden z fragmentów publikacji, zatytułowanej Drugie oko Europy. Bizancjum w Średnio- wieczu; (Wydawnictwo Chronicon, Wrocław 2015),
https://archiv.ub.uniheidelberg.de/propylaeumdok/3092/1/Dabrowska_Drugie_oko_Europy_2015.pdf    
autorstwa prof. dr hab. Małgorzaty Dąbrowskiej, bodaj najwybitniejszej współcześnie żyjącej polskiej specjalistki od  dziejów Imperium Bizantyjskiego.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ma%C5%82gorzata_D%C4%85browska
https://nauka-polska.pl/#/profile/scientist?id=56851&_k=ojm99q

Fragment ten stanowi ilustrację tego, że o historii, nawet tej u nas zupełnie nieznanej,  można pisać ciekawie. Historia Bizancjum „konkuruje” w Polsce bez powodzenia z historią papiestwa rzymskiego.
Dla ilustracji tego aspektu zamieszczam stosowny fragment z jednej z moich ...

	stanislaw-orda
	12 września 2021 17:35

Norwid politycznie niepoprawny

Już sam tytuł wiersza jest no kosher, nie wspominając o jego treści.
Dlatego nie szukajcie tego w programach szkolnych, bo tam na pewno nie znajdziecie.

autor:
Cyprian Kamil Norwid
Paryż 1851

tytuł:
Częstochowskie wiersze 

edycja: 
Spółka Wydawnicza „Parnas Polski”;  Warszawa 1934.
drukarnia W. L. Anczyc i Spółka.  
https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Ludwik_Anczyc

redaktor wydania:
Tadeusz Pini
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Pini

za:
https://pl.wikisource.org/wiki/Dzie%C5%82a_Cyprjana_Norwida   
(poz. nr 59)

plus jeden przypis (*) na końcu

******

Za siwemi wołami,
Za rogatemi,
Po mokrym lesie, z psami,
Z psami chadzam żółtemi,
Jeden zwie się Brysio,
A drugi, bury, Mysio,
A jest i suka w łaty,
Co po rżysku, po złotem.
Szuka myszy kosmatej,
Kret ...

	stanislaw-orda
	8 września 2021 13:01

Szpot

czyli o smutnym losie satyryka w epoce Gomułki

motto do głównego tekstu:

Wielka aria kanapowa  Strzelczykowskiego

Na cierpień padam otomanę
w socjalizm wierzyć nie przestanę
choć wszyscy weń zwątpili w krąg
ja jednak nie opuszczę rąk

Grozi nam dehumanizacja
i szczytnych ideałów zgon
Gdzie spojrzeć, wszędzie alienacja
nazbyt obfity zbiera plon

Marksizmu stanę się podporą
choć wokół wszystkich diabli biorą
ja na kanapie będę trwał
i pisał słynne mémoires

Niech dowie cała się lewica
jak czuwa PPS-nerwica
- w Warszawie, Laskach, Chamonix
na otomanie wiernie tkwi

autor: Janusz Szpotański,  1964

https://culture.pl/pl/tworca/janusz-szpotanski

Wklejam fragment wspomnień o Januszu Szpotańskim autorstwa Antoniego Libery. Jest  to  część zatytułowana„Jak zostałem poetą satyrycznym”. ...

	stanislaw-orda
	6 września 2021 11:37

Przyjaźń i walka do końca

Pod tytułem René Girard, Przyjaźń i walka do końca (René Girard; Friendship, and Battling to the End) opublikowany został  wywiad z Cesáreo Banderą, jednym z grona uznanych „girardian” (uczniów i kontynuatorów teorii René Girarda, którego fragmencik twórczości przedstawiłem w notce http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/dwa-kregi-ewangelii
Obecną notkę należy zatem potraktować jako uzupełnienie powyżej zalinkowanej.
Wywiad przeprowadził Adam Ericksen, który pełni funkcję pastora w jednym ze schizmatyckich kościołów w USA.
Prezentowana w formie wywiadu  rozmowa miała miejsce podczas kolokwium na temat przemocy i religii (Colloquium on Violence and Religion) w Madrycie, w Hiszpanii (2017r.).
Cesáreo Bandera Gomez  i Adam Ericksen porozmawiali  o przyjaźni Cesáreo Bandery z René Gi ...

	stanislaw-orda
	3 września 2021 14:17

Instytucjonalny reket pandemiczny

Obecna notka została napisana w tonacji  lekkiej, albo może lekkopółśredniej. W zasadzie nie jestem pewien w jakiej.  
Zapewne prawie każdy z nas kojarzy komunikat o następującej treści:

„Szanowni pasażerowie. Przypominamy, że w środkach transportu publicznego  (dalej: śtp) obowiązuje zasłanianie nosa i ust oraz utrzymywanie bezpiecznego dystansu.”

Pochylę się nieco nad treścią zawartą w przytoczonym  komunikacie. Na początek co nieco o  kwestii poprawności czysto językowej. W języku polskim określenie „zasłanianie” to tzw. tryb niedokonany, a tym przypadku również  czynność powtarzalna. Skoro jest zasłanianie to wiąże się z nią odsłanianie. Komunikat nie został sformułowany w brzmieniu:  „ …..obowiązuje zasłonięcie  nosa i ust …”, zatem nie wiadomo w jakiej sekwencji  czasowej cykl z ...

	stanislaw-orda
	24 sierpnia 2021 21:18

Kaukaska epopeja albo pomostówka - dokończenie

Nie zdołałem zamknąć kaukaskiej pomostówki w jednej notce i sfinalizować cykl o dwóch braciach despotach tekstem o burmistrzu miasta Baku z ostatnich lat XIX wieku, czyli o drugim z braci - Stanisławie Despota-Zenowiczu. Nazbierałem sporo interesującego materiału (dla mnie) i zdecydowałem się aby go zaprezentować, choćby w części. Tak więc obecna notka  stanowi kontynuację tematyki kaukaskiej epopei, stanowiącej tło historyczne dla działalności drugiego z braci Zenowiczów. Natomiast notka traktująca bezpośrednio o jego bakijskim epizodzie, będzie dopiero następną z tego cyklu.

Notka poprzednia:
http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/kaukaska-epopeja-albo-pomostowka

Dokończenie notki poprzedniej

Po zabiciu Nadir Szacha (władca narodowości tureckiej, ale wyznania szyickiego jak wsz ...

	stanislaw-orda
	12 sierpnia 2021 22:32

Antrakt w operze

Kanikuła, upały, remont w domu i takie tam różne. Nie bardzo jest czas na pisanie czegoś własnego.

W ramach lekkiej przerwy proponuję, jako zdeklarowany rusofil literacki, próbkę twórczości jednego z czołowych satyryków literatury rosyjskiej. Tym razem jest nim Michał Zoszczenko.
Michaił  Zoszczenko  (Михаил Михайлович Зощенко)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Michai%C5%82_Zoszczenko

Opowiadanie, które zamieszczam, uważam za jedno z bardziej zabawnych, a po prawdzie najbardziej je lubię, chociaż jest to, jak wiadomo,  kwestią gustu.

Oryginalny tytuł opowiadania brzmi: Arystokratka i przedstawia epizod z Moskwy 1923 roku.

Opowiadanie zaistniało w języku polskim (bodaj po raz pierwszy) w tomie opowiadań i opowieści Michała Zoszczenki  pod tytułem Punkt widzenia;  (edycja: Czytelnik, War ...

	stanislaw-orda
	21 lipca 2021 13:59

Pieśń o Michniowie

Oto fragmenty utworu Ryszarda Miernika,  pisarza ziemi świętokrzyskiej pt.: „Pieśń o Michniowie”, który to utwór napisał ww. autor oraz wydał własnym sumptem w roku 2003 na sześćdziesiątą  rocznicę zbrodni wojennej dokonanej w dniach 12-13 lipca 1943 r. przez okupanta niemieckiego
na mieszkańcach wsi  Michniów k/Suchedniowa .

Pierwszą wersję tej notki opublikowałem na swoim byłym już blogu w salon24.pl  w końcu  września 2013 r., czyli dawno temu:
https://www.salon24.pl/u/dawidowicz/537451,piesn-o-michniowie

Na końcu notki umięsciłem przypisy do nazw bądź nazwisk z wytłuszczoną czcionką.

 (…)

W niewielkiej izbie przy drodze „Ponury” rozkazy wydaje
Idą łącznicy po domach skrzyknąć chłopców do boju
Nie będziesz Szwabie polskiej ziemi plugawił
Dosięgnie cię kara za mordy i bezprawie ...

	stanislaw-orda
	13 lipca 2021 10:58

Republika Indii - zmiana sojusznika

W ramach relaksu,  jak też nie tracenia kontaktu z tekstami napisanymi grażdanką, streściłem artykuł Aleksieja Zacharowa - analityka Centrum Studiów Indyjskich Rosyjskiej Akademii Nauk, który wydał
mi się interesujący, a ponadto miał tę dodatkową zaletę, że był niezbyt długi.

Jak zazwyczaj dodałem nieco linków i przypisów (kursywą w nawiasach kwadratowych). Niektóre nazwiska wytłuściłem, sam nie wiem po co.

A oto owe streszczenie.

Skomplikowana sytuacja z pandemią koronawirusa w Indii nie przeszkodziła w tym, aby minister spraw zagranicznych Republiki Indii  Subrahmanyam Jaishankar udał się w początkach maja br. do Londynu, by uczestniczyć w rozszerzonym formacie spotkania przywódców państw-uczestników tzw. szczytu G7.
Z uwagi na to, że u niektórych osób ze składu delegacji indyjskie ...

	stanislaw-orda
	11 lipca 2021 16:49

Nielekko być ateistą, ale i przeciwnie wcale nie lżej

Tekst niniejszy zamieszczam sprowokowany nadzwyczaj jałową przepychanka słowną z jednym z forumowych „ateuszów” w kontekście wydumanej opozycji nauka - religia. Dobry materiał do uporządkowania podobnych kwestii  stanowią publikacje amerykańskiego filozofa religii Alvina Carla Plantingi, w Polsce niemal zupełnie nieznane, podobnie jak ich Autor.
https://en.wikipedia.org/wiki/Alvin_Plantinga

Może dlatego warto poznać bodaj małe fragmenty tychże. Jako że moim zdaniem, A. Plantinga jest najlepszy „w te klocki”, zamieszczam fragment jego publikacji pt: Naturalizm metodologiczny? , który ukazał się periodyku Filozoficzne Aspekty Genezy, w tomie 11 z 2014 r. w znakomitym przekładzie na polski p. Radosława Plato.
http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2014.t.11/art.03.pdf

Edycja o ...

	stanislaw-orda
	9 lipca 2021 14:01

Kaukaska epopeja albo pomostówka

Zanim zamieszczę ostatnią notkę  cyklu o dwóch despotach, która za temat będzie miała postać drugiego z braci Zenowiczów - Stanisława, najpierw, jako rodzaj wprowadzenia, dodam trochę historycznego tła. Chodzi o ten rejon wybrzeża Morza Kaspijskiego, w którym znajduje się miasto Baku. Bo właśnie to miasto było główną areną działalności publicznej Stanisława Despoty-Zenowicza.
(Baku - stolica Republiki Azerbejdżanu. Port nad Morzem Kaspijskim o ponad dwumilionowej populacji. Baku zostało stolicą „zjednoczonego” Azerbejdżanu w 1918 r.)

Tło historyczne

Tło historyczne będzie miało wąsko zakreślone granice, czyli wspomnę tylko o zdarzeniach, które miały miejsce w wieku XVIII (zwłaszcza w 2 połowie tego wieku). 

W połowie wieku XVIII największe znaczenie w ww. rejonie Zakaukazia osiągnął C ...

	stanislaw-orda
	4 lipca 2021 16:13

Appendix do „Sieg heil … Dioklecjan!”

Obecna notka stanowi rodzaj uzupełnienia do niedawno opublikowanego na „SN” tekstu o tytule „Sieg heil … Dioklecjan!” autorstwa blogera piszącego pod nickiem OjciecDyrektor.
http://ojciecdyrektor.szkolanawigatorow.pl/sieg-haildioklecjan#239843

Przedstawiam streszczenie niektórych poglądów dwóch naukowców, czyli Iana Matthew Morrisa, współcześnie żyjącego profesora od historii okresu klasycznego na Uniwersytecie Stanforda (Kalifornia, USA)
https://en.wikipedia.org/wiki/Ian_Morris_(historian)  
oraz żyjącego w 2 połowie XIX w. i w pierwszej XX w. belgijskiego historyka-mediewisty  Henri Pirenne’a, długoletniego profesora  (w tym rektora) uniwersytetu w Gandawie, który zakończył życie samobójstwem w wieku 72 lat.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Henri_Pirenne,

Ograniczę się jedynie do dwóc ...

	stanislaw-orda
	21 czerwca 2021 13:04

108 nowojorska ulica

 Oto w moim przekładzie z rosyjskiego wyimki ze zbioru opowiadań zatytułowanych „Cudzoziemka” autorstwa Siergieja  Dowłatowa, który opisał nowojorskie środowisko obywateli sowieckich żydowskiego pochodzenia, zmuszonych do emigracji ze Związku Sowieckiego w końcowych latach 70-tych i początkowych 80-tych ub. stulecia (tzw. trzecia fala emigracji, włącznie z ww. autorem).
 https://pl.wikipedia.org/wiki/Siergiej_Dow%C5%82atow

Na tym blogu próbki publikacji S. Dowłatowa przedstawiałem już kilkakrotnie :

http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/penowartosciowy-jubilat
http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/pech-spikera-miniaturka
http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/w-domu-i-na-ulicy
http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/cos-smiesznegoI
http://stanislaw-orda.szkolanawigator ...

	stanislaw-orda
	15 czerwca 2021 20:55

Drohobycz (miniatura)

Ze wspomnień Mariana Hemara

Jest to fragment refleksji M. Hemara poświęconych wspominkowej książce o Drohobyczu o tytule „Atlantyda. Opowieść o Wielkim Księstwie Bałaku”, której  autor  Andrzej Chciuk wychował się w Drohobyczu i był uczniem w gimnazjum, w którym uczył go Bruno Schulz.

Fragment wspomnienia  M. Hemara uzupełniłem o trzy przypisy [ … S.O.]  i kilka linków. Pogrubienia czcionki to także moja inicjtywa.

[bałak - odmiana żargonu polsko-niemiecko-idyszowo-rosyjskiego, znana z okolic Lwowa
i woj. lwowskiego; stąd określenie bałakać, czyli mówić takim żargonem; S.O.]  

„(...)
Ja z Drohobyczem mam też swoje porachunki. Wydałem w roku 1935 tom satyr zatytułowany „Koń trojański”. Mój wydawca, Przeworski, namówił mnie żebym z ciepłą jeszcze książką puścił się w turę odczytową.
h ...

	stanislaw-orda
	11 czerwca 2021 00:51

Dwaj despotowie. Tobolsk

Przedstawiam czwartą część cyklu o dwóch despotach, czyli braciach Aleksandrze i Stanisławie Despota-Zenowiczach, a jednocześnie ostatnią o pierwszym z tych braci. Dotychczasowe notki z tego cyklu dostępne są pod nw. linkami:

http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/dwaj-despotowie
http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/dwaj-despotowie-kontynuacja
http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/dwaj-despotowie-kontynuacja-kontynuacji

Cykl rozwlekł się czasie ponad wszelką przyzwoitość, bo sagę o braciach Despotach-Zenowiczach zainaugurowałem tekstem datowanym 31 grudnia 2019 r., czyli niemal półtora roku temu. 
O drugim z braci, Stanisławie, materiału jest mniej więcej na jedną notkę, co stwarza szansę na ukończenie cyklu w bieżącym półroczu.

W poprzednim odcinku pożegnaliśmy, wraz z ...

	stanislaw-orda
	31 maja 2021 21:45